Bi tükürün bakalım!

Tükürün...
Tükürün...
Ama önce şu bir yudumcuk suyu ağzınıza alıp güzelce bir çalkalayın. Sonra da şu küçük kaba tükürün.
Yok...bu yöntem hoşunuza gitmediyse, o zaman hemen oradaki ucu pamuklu çubuğu alın elinize ve ağzınızı açıp yanaklarınızın her iki iç tarafına iyice sürtün. Sonra da onu şurada duran tüpün içine usulca koyun.
Son olarak da bize posta ile yollamanız için özel zarfımıza yerleştirin ve gönderin.
Tükürük örneğinizden DNA’nızı izole edecek ve bakacağız. Bakalım hangi hastalıklara yatkınsınız.
Hatta soyağacınız kimlerle birlikte?
Genetik kökenleriniz nerelere uzanıyor?
Kimlerdensiniz? Ya da kimlerden değilsiniz?

Neden bahsettiğimi merak ettiniz mi? Yoksa zaten çoktandır biliyor muydunuz bu ve benzeri çalışmaları?

Bu yüzyılın başında insan genom projesinin bitirilmesi bu tip çalışmaların yaygınlaşmasını sağladı.

Sadece bu genom projesi de değil. Aynı zamanda teknolojik gelişmelerin özellikle bilgisayarların giderek güçlenmesi veri analizlerini hızlandırdı. Milyonlarca dizi analizi kısa zamanda yapılır hale geldi.

Şimdi ortalıkta bir kaç firma genetik analizler yapmakta. Mesela bunlardan biri 23andme isimli şirket. Şirketin kurucusu, Google’un kurucularından Sergei’nin eşi. Finansal bakımdan epey destekli. En son 27.5 milyon dolarlık yeni bir destek geldi Google’dan. Mesela bu firmanın yaptığı iş, yazımın başında anlattığım aşamalarla başlıyor. Adresinize gönderilen kite numunenizi koyup yolluyorsunuz. Onlar da analiz ediyorlar. Bazı genlerinizde ki bir takım varyasyonlara (gen dizisinde değişiklik gösteren bölgelere) bakıyorlar. Buna göre hangi hastalıklarla ne kadar yatkınlığınız olduğu hakkında bilgi sahibi oluyorsunuz. Kökeniniz, hastalıklarınız filan derken 500 dolara bu hizmeti sağlıyorlar. Ama sistem çok oturmuş değil. Ekim başında çıkan bir bilimsel makalede bir takım kritik eleştiriler vardı. Bu tür analizlerin daha tatmin edici sonuçlar vermesi için biraz daha zaman geçmesi gerekiyor. Mesela geçenlerde yine benzer analizleri yapan bir firma deCODE Genetics, (geçen ay) iflas işlemlerine başlamak zorunda kalmıştı. Bunun bir sebebi finansal analizlerini iyi yapamamış olmaları ve dolayısı ile ticari modellerini sağlam kuramamaları ama diğer yandan da bilimsel bakımdan genetik yapının ve bu genetik etkilerin sonuçlarını basit bir denklemde görmeleri sayılabilir.

Bu tip analizler yani hastalık tahminleri, yatkınlıklar kesinlikle çok yakın bir gelecekte olmazsa olmaz analizler içinde yerini alacak. Tıpkı kolesterol tahlilinizi yaptırmak kadar gerekli ve rutin olacak. Günümüzde tüm genom analizi yapan firmalar da mevcut, mesela şu an ortalama 45 bin dolara tüm genetik yapınız, yaklaşık 3 aylık bir laboratuvar çalışması ile ortaya çıkarılıyor. 5-10 yıllık bir zaman zarfında ise bu analizlerin maliyeti 1000 dolara ve daha da aşağılara gerileyecek. Şimdiden binlerce doları vermektense beklemek daha akıllıca.

Hatta daha da ötesi çocuk sahibi olurken şu andaki gibi bahtımıza ne çıkarsa şeklinde olmayacak, hamilelik döneminde bir takım hastalıklar, dünyaya gelecek bebekten yok edilebilecek ya da kalıtımsal hastalıklar bebekte görülmeyecek şekilde gen terapileri uygulanabilecek. Erken sonlanan gebelikler de yani prematüre doğumlar da önceden bilinebilecek ve anne adayları daha güvenli bir hamilelik süreci geçirebilecekler. Kısacası genler ve geleceğimiz pek bir içice olacak. Bilimin aydınlattığı ışık ve berrak kafalı bilim adamları sayesinde geleceğimiz çok daha bilinçli ve sağlıklı yaşanır hale gelecek.