Bireysellik ve Tıp-2

Bir önceki blogta bireysellik ve tıp üzerine yazınca onu takip eden ve fakat daha önce yayımlanmış bir yazımı buraya koymanın iyi bir fikir olduğunu düşündüm.

Bireysel tedaviye örnek olması bakımından orijinal bir örnek olduğunu düşünüyorum. Yine mümkün olduğunca teknik terimlerden ve okuyanı boğucu derinliklerden kaçarak yazmaya çalıştım.

Warfarin, pıhtılaşmayı önleyici bir ilaç. Ağız yoluyla alındığı gibi vücuda enjekte de edilebilir. Uygulanacak dozaj son derece önemli. Genelde hastaya verilecek olan günlük doz 1-10 mg arasında. 2007 Eylülde, FDA (ABD’de ilaçların ve yiyeceklerin insan sağlığına uygun olduğunu denetleyen ve kullanım onayı veren kurul) warfarin için hasta dozajının ayarlanmasında genetik test zorunluluğu getirdi.

İşte bu bireysel tıp diye adlandırabileceğimiz sistemin uygulanmasına en yeni örneklerden biridir. Dolayısı ile artık kişilerin yapılarının farklılık göstermesinin ve bunun da bizzat dikkate alınmasına bir örnektir. Warfarin bugüne kadar pek çok hayat kurtarmıştır ve hatta penisilin ile hayat kurtarma yarışına girseler. Neredeyse her ikisi de birinci çıkacak. Belki penisilin biraz daha önde olabilir yarışta...

Neyse sonuçta demek istediğim warfarin önemli bir ilaç. İlk kullanım alanı neydi biliyor musunuz? Fare zehiri olarak yapıldı1948 yılında...Sonra 1955lere doğru pıhtılaşmayı önleyen ve hayat kurtaran bir ilaç olarak ün yaptı.

Dozaj ayarı çok önemli hatta kritik desek daha iyi...Sadece ABD’de bu nedenle acil servislere yılda 40.000 (kırk bin) kişi geliyor. Duruma göre ölümle sonuçlanan vakalar da var.

Bazılarımız başkalarına göre daha az doz almak durumunda...ya da daha fazla...her birey farklı. İşte bu genetik test ile dozaj saptanabilecek.

Warfarinin aktivitesi P450 2C9 ve VKORC1 isimli genlerden etkileniyor. P450 2C9 geninin dizisindeki bir değişiklik ilacın metabolizmaya katılmasını yavaşlatıyor ki kanamalar için bir risk oluşturuyor. Bu gen dizisindeki değişiklik her bireye gore farklılık gösterebilir (işte burada bireysellik işin içine giriyor). VKORC1 geninde de değişiklikler yine ilacın işleyişinde etkili.

Hatta bunun üzerine Washington Üniversitesi Tıp Merkezindeki araştırmacılar http://warfarindosing.org/ isimli web sitesinde doktorlara yardımcı olması amacıyla 1000 hastaya dayanılarak bir veri bankası kurarak dozaj tahmini de yapıyor.

Bu arada önemli bir ayrıntıyı tekrar belirtmekte yarar var. Bu yazıda söz edilen genlerin varlığı yeni değil elbette…FDA’nın warfarin kullanımı için böyle bir testi istemesi bireysel tıp için dikkate değer.

İlgilenenlere web sitesinin yayınlandığı makale;
Millican E, Jacobsen PA, Milligan PE, Grosso L, Eby C, Deych E, Grice G, Clohisy JC, Barrack RL, Burnett RS, Voora D, Gatchel S, Tiemeier A, Gage B. Genetic-Based Dosing in Orthopedic Patients Beginning Warfarin Therapy. Blood 2007.

Bu yazım ilk olarak MBide yayımlanmıştır.